Megalopost V

• Megalopost I
• Megalopost II
• Megalopost III
• Megalopost IV
• Megalopost V
• Megalopost VI

Beste Francis,

Wat als Lumière Filmhuis mij nou níet gevraagd had iets van jouw zwanenzang te vinden?
Wat als het beste filmhuis van Europa mij niet twee keer in zaal 1 een preview van jouw Megalopolis had gegund, waardoor ik me deze weken een beetje voel als een apostel die een licht heeft mogen zien waarop de rest van de mensheid nog even moet wachten.
Zou ik dan in deze megaloposts zo megalopositief zijn?

Een gewetensvraag.

Want wat als ik Megalopolis had gezien zónder te weten dat JIJ hem hebt gemaakt? Ik kan jouw laatste film immers onmogelijk zien zonder Apocalyps now en de Godfather (1, 2 én 3) in mijn achterhoofd.

Maar stel.

Als jongeling zag ik lang geleden op de Duitse tv de film Soylent Green en was diep onder de indruk. De uitspraak 'Soylent Green ist Menschenfleisch' zit sindsdien in mijn vlees gekerfd. Ik wist niks van cinema maar wist meteen: dit is raak.

Een paar jaar later zag ik in Rotterdam tijdens een filmfestival Stalker. Ook dat was meteen raak. Terwijl de film vorderde vulde de zaal zich met poeplucht. Alsof het troosteloze decor van Stalker en de zaal één werden. In de pauze (er waren toen nog pauzes) zag ik tot mijn schrik dat ik de oorzaak was. Ik spoedde mij naar het toilet en ontdeed mijn schoen van de hondenpoep. Ik zag Stalker nog zeker zeven keer en steeds prikkelde het in mijn neus.

Waarom ik je dit vertel?
Omdat ik die beide iconische werken blanco zag en toch meteen wist: dit is raak, dit is belangrijk, dit gaat over mij, over ons.

Stel dat ik Megalopolis blanco zou kunnen zien?
Stel dat ik weer achttien ben en in mijn eentje in zaal 1 jouw film mag ondergaan?
Zou het raak zijn?

Eerlijk is eerlijk: ik zou vele verwijzingen missen, ik zou in de war raken, ik zou me afvragen of jij opzettelijk eindjes los laat zijn en sprongen maakt die in het echte leven ongeloofwaardig zijn. Hoewel er, ook door jouw film, iets voor te zeggen is dat dat zogenaamde echte leven zelf steeds ongeloofwaardiger wordt.

In de kunst is context alles, hoor je wel zeggen.
Sommige kunst schept primair haar eigen context, voeg ik eraan toe.
Ook als ik geen bagage en context zou hebben zou Megalopolis mij raken.
Omdat dit autonoom is.
Omdat het autoriteit heeft.
Omdat het onze tijd recht in het hart raakt.

Natuurlijk: ik kan dit niet zeker weten.
Er is geen parallelle wereld waarin ik dit experiment kan voltrekken.
Hoewel zo'n experiment wel weer helemaal bij jouw epos zou passen. Niet zozeer als een postmodern trucje. Eerder als een eindeloze loop van zelfreferentie.

Ik noteerde het eerder: dit is een film over film.
Maar ook een spel met geloofwaardigheid.
De geloofwaardigheid van de film stelt de geloofwaardigheid van kijker en wereld op de proef.

Bijna zou je dit als gemiddelde intellectueel geen slechte film DURVEN te vinden.
Tegelijk voorvoel ik de hype om dit de beste film aller tijden te vinden.
We gaan het meemaken. Recensenten en opiniemakers die Megalopolis voor allerlei karretjes spannen. To wannabee or not to wannabee.

Terwijl, en dan hou ik op Francis, grote kunst alleen door zichzelf beoordeeld kan worden... wat dit ook moge betekenen.
Ze is sui generis: ze brengt zichzelf voort.
Zoals ook deze megaloposts zichzelf voortbrengen. In alle bescheidenheid. Maar toch: ik schrijf ze op de vleugels van mijn door jouw film geprikkelde verbeelding.

Dus ja: als ik Megalopolis zónder context had kunnen zien, zou ik het ook een rake film vinden. Maar ik betwijfel of ik er een reeks reflecties over had kunnen schrijven. In elk geval niet deze. Eerlijk is eerlijk.

Govert Derix, 19 november 2024

Megalopolis van Francis Ford Coppola is vanaf 5 december in de filmhuizen en bioscopen.

< Lees Megalopost IV of Lees Megalopost VI >

Hyperfilosofie, op zoek naar wijsheid in onwijze tijden van Govert Derix verscheen bij Uitgeverij Magonia, Utrecht.