Holy Spider
Op feiten gebaseerde thriller van Ali Abbasi (Gräns) over het onderzoek naar een reeks moorden op prostituees in de heiligste stad van Iran, Mashad.
In 2001 werd een vijftigjarige godvruchtige vader van drie kinderen gearresteerd, die zestien moorden op prostituees op zijn geweten had. De reden dat hij zo lang zijn gang kon gaan was de luie houding van de autoriteiten, die het eigenlijk wel prima vonden dat de straten gezuiverd werden van het vleesgeworden kwaad. Pas toen een journaliste de moorden ging onderzoeken, kwam er schot in de zaak. De man was oorlogsveteraan en zwaar teleurgesteld dat hij niet als held of martelaar was geëindigd, zoals beloofd. Het doden van slechte vrouwen beschouwde hij als een heldendaad en zo werd het door velen ook gezien. Dat de betreffende vrouwen probeerden te overleven in een hypocriete, fundamentalistische maatschappij was van weinig belang. HOLY SPIDER zoomt in op de slechte positie van vrouwen in Iran en stelt de moraal van de islam en zijn leiders aan de kaak. Actrice Zar Amir-Ebrahimi maakt van de journaliste een held van onze tijd en werd op het Filmfestival van Cannes onderscheiden als beste actrice. (av)
Uit Abbasi's vorige film GRÄNS bleek al dat de regisseur geen rechtlijnig werk maakt en dat valt ook te zeggen voor zijn nieuwste film. HOLY SPIDER toont nadrukkelijk hoe de moorden van personage Hanaei verband houden met religieus geïnspireerde vrouwenhaat. Op die manier beschuldigt Abbasi de Iraanse samenleving van medeplichtigheid aan de moorden – een boodschap die, hoewel de film speelt in 2000 en 2001, uiterst actueel is, kijkend naar de moord op Mahsa Amini, de tweeëntwintig jaar oude vrouw die op 13 september gearresteerd werd door de Iraanse politie omdat ze geen hijab droeg.
Natuurlijk veroordeelt Abbasi het misogyne karakter van de Iraanse cultuur, maar er schuilt nog meer achter HOLY SPIDER. In NRC stelt de regisseur: “Misogynie heeft in Iran diepe culturele wortels. Dat was al zo voor de revolutie van 1979, na de revolutie was dat nog steeds zo, dat gaat door tot op de dag van vandaag. Maar Iran is vreemd genoeg ook een land waar meer vrouwen hoger onderwijs volgen dan mannen en waar vrouwen ook arts of parlementariër kunnen zijn. Iran is een complex land. Het beeld van een achterlijke cultuur in westerse media is vaak veel te simplistisch.”