Dogma 95: Dertig jaar later

Tijdens een evenement gewijd aan de honderdste verjaardag van de filmkunst, strooide Lars von Trier vijfhonderd rode pamfletten het publiek in, met daarop een manifest dat de filmkunst moest redden. Het manifest schreef tien strikte regels voor en was een pleidooi voor rauwe en eerlijke films, uit de hand gefilmd op echte locaties en zonder technische kunstgrepen (geen kunstlicht, geen rekwisieten, geen achteraf toegevoegde muziek).

Het begon als een provocatie, maar werd een invloedrijke beweging. In totaal werden 35 films onder het Dogma-95 label uitgebracht, waarbij de beste en succesvolste films uit Denemarken kwamen. In een tijdperk waarin films steeds spectaculairder werden en steeds meer leunden op peperdure speciale effecten, boden de Dogma-films een alternatief. Ze stelden de vraag: wat blijft er over van film als je alle franje weghaalt? Scenario en karakterontwikkeling werden belangrijker dan uiterlijk vertoon, een ontwikkeling die werd toegejuicht door onafhankelijke filmmakers wereldwijd. Toch was er ook kritiek, want de tien regels waaraan filmmakers moesten voldoen, waren al bijna net zo rigide als de eisen van Hollywoodbazen.

Dertig jaar na het verschijnen van het Dogma 95-manifest maken we de balans op en blikken we met een kort retrospectief terug op enkele sleutelfilms uit de Dogma-beweging. Leuk weetje: tijdens het filmfestival in Cannes publiceerde een groep Deense en Zweedse filmmakers Dogma 25, een geüpdatete versie van het Dogma 95-manifest, waarin vooral de oorlog wordt verklaard aan het gebruik van het internet, kunstmatige intelligentie en andere technologische hulpmiddelen in het productieproces van films.