Gerestaureerde klassiekers van Yasujirō Ozu

Ozu (1903-1963) staat bekend om zijn tedere films over Japanse familiewaarden en het generatieconflict tussen ouders en hun kinderen. In deze nieuwe reeks vertonen we opnieuw TOKYO STORY (1953), de film die in de toonaangevende poll van het Britse filmtijdschrift Sight & Sound door regisseurs als beste film aller tijden werd gekozen. Daarnaast ook enkele minder bekende films van Ozu, waaronder de film die hij zelf als zijn beste werk beschouwde: THE FLAVOR OF GREEN TEA OVER RICE.

Ozu is wel ‘de meest Japanse van alle Japanse filmers’ genoemd, niet in het minst vanwege zijn voorkeur voor een sobere, minimalistische filmstijl. In vrijwel al zijn films is de cameravoering statisch. Ozu’s handelsmerk is het lage standpunt van de camera. In het zogenaamde ‘tatami shot’ cirkelt de camera 360 graden rond vanaf een hoogte van slechts 90 centimeter boven de grond, de ooghoogte van een Japanse volwassene die in kleermakerszit op een tatami-mat zit. De camera begint vaak al te lopen voordat de acteurs ter plekke zijn en draait nog enige tijd door als de acteurs alweer uit het kader verdwenen zijn. Daardoor krijgen Ozu’s films hun typische observerende stijl.

Niet alleen stilistisch, maar ook inhoudelijk vertonen de films van Ozu grote overeenkomsten. Zijn films portretteren steevast gezinnen uit de Japanse middenklasse en behandelen familierelaties, het conflict tussen traditie en moderniteit, de relatie tussen ouders en hun kinderen en de vergankelijkheid van het leven. Ozu’s films geven blijk van een tedere en humoristische kijk op de mensheid.

Ozu’s werk is pas laat in het westen ontdekt. Nochtans waren de jaren vijftig – toen Ozu zijn beste films maakte – een gouden periode voor de Japanse cinema. Na de Tweede Wereldoorlog werden Japanse films voor het eerst op buitenlandse filmfestivals vertoond. De films van Akira Kurosawa en Kenji Mizoguchi bleken een openbaring voor het Europese publiek. De producenten van Ozu’s werk wilden zijn films echter niet exporteren omdat zij dachten dat de subtiele schoonheid van zijn films niet aan het westers publiek besteed zou zijn. In de jaren zeventig werd hij door filmcritici en historici alsnog ontdekt en tegenwoordig geldt Ozu als één van de absolute grootmeesters van de filmkunst.