Waltz With Bashir - Engels ondertiteld
Meesterlijke animatiefilm waarin Ari Folman onderzoekt hoe soldaten omgaan met trauma’s en schuldgevoelens. Deels gebaseerd op Folmans eigen ervaringen in de oorlog in Libanon.
Met WALTZ WITH BASHIR leverde Ari Folman een virtuoze anti-oorlogsfilm af, die gerust genoemd mag worden in lijstjes met de beste oorlogsfilms aller tijden. Meest bijzonder is nog wel de vorm die Folman voor zijn film koos: animatie. De overrompelende openingsscène zet de toon: een roedel van bloeddorstige honden baant zich luid hijgend en grommend een weg door Tel Aviv. Het is een scène die gelijk laat zien dat animatie net zo intens en beangstigend kan zijn als echte beelden.
In het autobiografische WALTZ WITH BASHIR reconstrueert Ari Folman het bloedbad dat christelijke falangisten aanrichtten in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila. Het Israëlische leger stond erbij en keer ernaar. Een van de medeplichtigen die avond was Folman, maar gedurende meer dan twintig jaar herinnerde hij zich nauwelijks nog iets van de gruwelijke taferelen. Zijn geheugen haperde. Het was voor Folman de aanleiding tot deze film over de werking van het geheugen. Met psychologen, bevriende veteranen en ooggetuigen tracht hij zijn eigen oorlogsverleden te reconstrueren.
De keuze voor animatie was door Folman snel gemaakt. Zonder animaties zou WALTZ WITH BASHIR een traditionele documentaire vol pratende hoofden zijn geworden. Dat wou Folman vermijden, maar tegelijkertijd moest zijn animatiefilm wel zo realistisch mogelijk worden. Daarom liet hij alle interviews eerst op traditionele wijze filmen. Daarna werden de videobeelden frame voor frame overgetrokken en ingekleurd. In prachtig gestileerde, bijna volledig monochrome tekeningen, brengt Folman de oorlogsherinneringen en -dromen van zijn strijdmakkers tot leven. Het levert onvergetelijke beelden op: van een jongetje met een granaatwerper dat – terwijl Bach op de geluidsband klinkt – wordt doodgeschoten. Een reusachtige waternimf klemt een soldaat aan haar borsten en voert hem al rugzwemmend mee. Naakte jongens komen met hun wapen in de hand uit zee en trekken een aan flarden geschoten Beiroet binnen. Als Folman in de slotseconden van de film de animatievorm even laat varen en voor het eerst authentieke opnamen van de massaslachtingen toont, komen die als een mokerslag aan. (mv)