Play

Verdwenen Stad

Onthullende documentaire over de rol van de Amsterdamse trammaatschappij in de deportatie van tienduizenden Joden – waaronder Anne Frank en haar familie – tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Tijden & Tickets

In 2019 betaalde de Nederlandse Spoorwegen (NS) een schadevergoeding van 43 miljoen euro aan Joodse overlevenden en nabestaanden voor de rol van de NS in de deportatie van tienduizenden Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een ander vervoersbedrijf, de Amsterdamse Tram (GVB), speelde echter ook een grote rol in dit tragische hoofdstuk van de geschiedenis, een vergeten verhaal dat nu aan het licht komt.

Tussen juli 1942 en september 1944 werden 63.000 van de 77.000 Amsterdamse Joden gedeporteerd, waarvan maar liefst 48.000 met de tram. Het ging hier niet om regulier vervoer, maar om een speciale, door de nazi’s ingehuurde tram. De tram werd omgevormd tot een rijdende gevangenis, bestuurd door Amsterdamse trambestuurders, bewaakt door de Nederlandse politie, mogelijk gemaakt door Amsterdamse ambtenaren. Hoe kan het dat niemand ingreep?

Regisseur Willy Lindwer en schrijver Guus Luijters ontdekten nooit eerder gepubliceerde facturen die het trambedrijf aan de nazi’s stuurde. Het was het begin van het project ‘Verdwenen Stad’, dat resulteerde in deze documentaire en een bijhorend boek. Ze spraken met overlevenden, die hun verbijsterende verhaal delen, en maakten een reis door Amsterdam, in de originele tram, langs ‘schuldige plekken’. Zo biedt VERDWENEN STAD ons een nieuwe en onthullende kijk op de moord op de Amsterdamse Joden.

Willy Lindwer, Nederland, 2024, 95 min. Nederlands gesproken, zonder ondertiteling.