Best of IDFA on Tour 2023

Paradise – Alexander Abaturov (Frankrijk, Zwitserland 2022, 88 min.)

In de zomer van 2021 leidt een uitzonderlijke hittegolf in Jakoetië, het noordoosten van Siberië, tot enorme bosbranden. Op de eindeloze taiga ligt het dorp Shologon, gehuld in oranje rook en zwarte as. Het bos staat in brand en de vlammen naderen snel.

Van de regering hoeven de oorspronkelijke bewoners geen hulp te verwachten. Want Shologon ligt aan de rand van de ‘Controlezone’, de officiële term in de Russische wet voor afgelegen of dunbevolkte gebieden waar de autoriteiten niet verplicht zijn om natuurbranden te bestrijden, als de kosten om ze te blussen groter zijn dan de geschatte schade. Aan hun lot overgelaten slaan de bewoners de handen ineen.

Deze visueel sterke film is gelardeerd met een Jakoet-sprookje over de wind die over de heilige berg blaast. Een oud verhaal dat nu akelig actueel is, omdat diezelfde wind nu vooral de vlammen dichterbij brengt. De camera gaat met de mannen mee het vuur in, door hen De Draak genoemd, als ze proberen de vlammen te bedwingen. De klimaatverandering gaat in de poolgebieden sneller dan waar dan ook, met dit inferno als krachtig visueel bewijs. Winnaar van de IDFA Award voor beste cinematografie in de internationale competitie.

Journey Through Our World – Petra Lataster-Czisch & Peter Lataster (Nederland 2022, 113 min.)

Sporten met flessen als gewichten. Goede vrienden die je spreekt via videobellen, en dan na een uur samen moeten beslissen of je een nieuwe zoomlink aanvraagt. Plots die twee kraaien in de tuin opmerken. Door corona kromp de wereld van het documentaire-echtpaar Petra en Peter Lataster. Toen de lockdown kwam, richtten zij de camera op zichzelf, op de natuur in hun tuin en op hun buren.

JOURNEY THROUGH OUR WORLD is minder een egodocument dan een herkenbare schets van die wonderlijke historische periode. Waarin de wereld tot stilstand was gekomen en de tijd, soms onbarmhartig, doortikte. Er is die kalmte waarin de dagen zich aaneenrijgen, en de aandacht opeens gevangen kan worden door een traag glijdende slak in de tuin. Er is de angst voor een onbekend virus. En ondertussen voeden de kraaien gewoon een jong op. Een dierbare vriendin blijkt ongeneeslijk ziek, en sterft. In al die tijd is er één constante: de tedere relatie van het echtpaar en hun liefdevolle blik op de wereld om hen heen. Winnaar van de IDFA Award voor beste montage in de internationale competitie.

Apolonia, Apolonia – Lea Glob (Denemarken 2022, 116 min.)

Een sprookjesachtig bestaan leidde Apolonia Sokol in de ogen van de Deense filmmaker Lea Glob, toen zij haar in 2009 voor het eerst portretteerde. De getalenteerde Apolonia werd geboren in een undergroundtheater in Parijs en groeide op in een kunstenaarsgemeenschap – het ultieme bohemien bestaan. Als twintiger studeert ze aan de Beaux-Arts de Paris, een van de meest prestigieuze kunstacademies van Europa. Door de jaren heen keerde Lea Glob telkens weer met haar camera bij de charismatische Apolonia terug en ontstond een bijzondere band tussen de twee jonge vrouwen.

Het resultaat is dit dertien jaar omspannende, fascinerende portret van een jongvolwassen vrouw die haar plek zoekt in de (kunst)wereld. Apolonia is overtuigd van haar talent, maar heeft het niet altijd makkelijk. Sprookjes bestaan niet; een vrouwelijke kunstschilder moet meer opgeven en heeft meer te overwinnen dan een man, is een van de lessen die Apolonia leert. Dat geldt ook voor haar vriendin Oksana Shachko, een van de oprichters van de feministische actiegroep Femen, met wie ze lang samenwoont. Apolonia’s veerkracht wordt flink op de proef gesteld. Winnaar van de IDFA Award voor de beste documentaire, de hoofdprijs van het festival.